زمین لرزه ایران

تاریخچه زمین لرزه های بزرگ

تاریخچه زمین لرزه های بزرگ در ایران

ایران کشوری لرزه خیز است. ایران بر روی یکی از دو کمربند بزرگ لرزه خیزی جهان موسوم به «آلپا» قرار دارد و هر از گاهی زمین لرزه های بزرگی در آن بوقوع می پیوندد.

از سال 1340 تاکنون زمین لرزه های

مختلف و در مواقعی ویران کننده مناطق مختلف کشور را با خسارات و تلفات سنگینی رو به رو کرده است که آخرین آنها، زمین لرزه صبح روز جمعه(امروز) شهرستان بم می باشدکه گزارش‌های اولیه از بروز خسارت و تلفات زیاد به این منطقه خبر می دهد.

آخرین زمین لرزه در ایران که در سال 79 و در دو استان زنجان و قزوین با قدرت 2/5 در مقیاس ریشتر به وقوع پیوست، مناطق طارم، خدابنده، ابهر، خرمدره و سلطانیه و همچنین بویین زهرا را لرزاند و خسارت ها و تلفاتی به بار آورد. بیش از 500 نفر بر اثر این زمین لرزه کشته شدند.

بزرگترین زمین لرزه ای که در سالهای اخیر در ایران به وقوع پیوست مربوط به 31 خرداد 1369 در استانهای گیلان و زنجان با قدرت 3/7 در مقیاس ریشتر بود. این زمین لرزه بیش از 40 هزار کشته برجای گذاشت که خونبارترین زمین لرزه در ایران به حساب می‌آید. این زلزله در عرض چند ثانیه حدود دو هزار و 100 کیلومتر مربع که 27 شهر و 1871 روستا را در برمی گرفت، ویران کرد. این در حالی است که دیگر کشورهای منطقه مانند ترکیه، سوریه، ارمنستان و یا افغانستان نیز به دلیل قرار گرفتن در این خط زلزله با تعداد بیشماری از این قبیل زمین لرزه ها رو به رو هستند. دانشمندان گفته اند که دلیل این پدیده در بستر اقیانوسها که نشانه های حرکت شبه قاره هند به سمت قاره های آسیا و اروپا را آشکار می سازد، نهفته است.

قاره هند از 30 میلیون سال گذشته با سرعتی معادل 10 سانتیمتر در سال به سمت قاره های اروپا و آسیا حرکت کرده است و در زمان حاضر این سرعت به پنج سانتیمتر در سال کاهش پیدا کرده است. فهرستی از زمان و میزان قربانیان زمین‌لرزه های به وقوع پیوسته در ایران در ذیل به طور خلاصه ارائه می شود:

فهرستی از زمان و میزان قربانیان زمین لرزه های به وقوع پیوسته در ایران در ذیل به طور خلاصه ارایه می شود:

تاریخ وقوع	آمارکشته شدگان	محل حادثه	توضیحات
22 دسامبر سال 856 میلادی	200000 نفر	دامغان
23 آگوست سال 893 میلادی	150000 نفر	اردبیل
18 نوامبر سال 1727 میلادی	77000 نفر	تبریز
10 ژوییه سال 1909 میلادی	5500 نفر	نواحی مرکزی کشور	قدرت 3.7  در مقیاس ریشتر
25 مه سال 1923 میلادی	2200 نفر	نواحی غربی کشور	قدرت 7.5  در مقیاس ریشتر
01 مه سال 1929 میلادی	3330 نفر	نواحی غربی کشور	قدرت 4.7 در مقیاس ریشتر
06 مه سال 1930 میلادی	2500 نفر	نواحی شمالی	قدرت 2.7 در مقیاس ریشتر
27 نوامبر سال 1945 میلادی	4000 نفر	نواحی جنوبی ایران	قدرت 8.2 در مقیاس ریشتر - بلوچستان و سواحل دریای عمان را لرزید.در این زلزله استان کراچی نیز در هند  لرزید.
02 فوریه سال 1957 میلادی	2000 نفر	شمال ایران	قدرت 7.4 ریشتر
13 دسامبر سال 1957 میلادی	2000 نفر	روستا های همدان و کرمانشاه	قدرت 7.3 ریشتر
آوریل سال 1960 میلادی	450  نفر	لار، واقع در جنوب کشور
01 سپتامبر سال 1962 میلادی	100000 نفر	ساری	در این زلزله 7.3 ریشتری 294 روستا از بین رفتند.
سپتامبر 1962 میلادی	11000 نفر	تهران	200 روستا در غرب تهران ویران شد.
31 آگوست 1968 میلادی	10000 نفر	خراسان
10 آوریل 1972‌ میلادی	5054 نفر	جنوب کشور	این زلزله 7.1 ریشتر قدرت داشت و موجب ویرانی 1000 کیلومتر مربع شد.
24 نوامبر 1976 میلادی	5000 نفر	شمال غربی ایران در نواحی مرزی روسیه با ایران و شرق ترکیه	قدرت 7.3 ریشتر - قسمت اعظم آن در ایروان در مرز کشورمان بود.
21 مارس 1977 میلادی	167 نفر کشته، 556 نفر زخمی	جنوب کشور	35 روستا به شدت صدمه دیدند. در منطقه ی بندرعباس  7000 نفر بی سرپناه شدند. شدت این زلزله 6.9 ریشتر بود. این نکته قابل تامل است که بعد از 90 دقیقه پس لرزه ای با قدرت 6 ریشتر موجب ویرانی هرچه بیشتر منطقه شد.
آوریل 1977 میلادی	900 نفر	منطقه اصفهان
سپتامبر 1978 میلادی	25000 نفر	شرق ایران
16 سپتامبر 1979 میلادی	15000 نفر	طبس	قدرت 7.8 ریشتر
11 ژوئن 1981 میلادی	3000 نفر	کرمان	قدرت 6.9 ریشتر
28 جولای1981 میلادی	15هزار نفر کشته و 1000 نفر زخمی	کرمان	50هزار نفر بی سرپناه شدند.این زمین لرزه با قدرت 7.3 اتفاق افتاد.
20 ژوئن 1990 میلادی	40000 تا 50000 نفر	مناطق رشت، قزوین و زنجان	60000زخمی، 400000 نفر بی سرپناه در منجیل و رودبار تقریبا تمام سازه ها از بین رفت.در خلخال و نوشهر صدمات سنگینی به شهر وارد شد و در تهران نیز لرزه هایی محسوس بود.قدرت این زلزله 7.4در مقیاس ریشتر بوده و حتی قسمت هایی از تبریز و اراک و مرزهای شمال غربی ایران و کشورهای همسایه را لرزانید. متاسفانه پس لرزه ای که روز بعد از زمین لرزه با قدرت 5.3 زمین را لرزاند سبب شد تا 20 تن از ساکنان شهر منجیل و لوشان را از بین ببرد.
28 فوریه 1997 میلادی	1100 نفر	اردبیل	بزرگی آن زمین لرزه، 5.5 درجه در مقیاس ریشتر بود.
10 مه 1997 میلادی	1613 نفر	بیرجند	بزرگی 7.1 درجه در مقیاس ریشتر
22 ژوئن 2002 میلادی	261 تن کشته و 1300 نفر زخمی	ابهر و غرب ایران	بزرگی این زمین لرزه 6.5 ریشتر بود.
26 دسامبر 2003 میلادی	40000 نفر	بم (کرمان)	قدرت 6.6
بعدازظهر روز جمعه 8 خرداد ماه سال 1383، (28 مه 2004میلادی)	صدمات جانی و مالی این زمین لرزه محدود بوده و یکی از علل آن تراکم کم جمعیت در پیرامون مرکززمین لرزه می باشد.	حد فاصل شهرهای فیروزآباد ، کجور و مرزن آباد در استان مازندران	ساعت 17 و 8 دقیقه و 46 ثانیه به وقت محلی (ساعت 12و 38 دقیقه و46 ثانیه به وقت بین المللی) لرزش ناشی از این رویداد با قدرت 6.3 ریشتر در بخشهای وسیعی از کشور حس شد.در تهران نیز مردم را دچار چنان وحشتی کرد که تا چند روز به دور از خانه ها یشان و در پارک ها معاش کردند.

زلزله در جهان:
بزرگترین زمین‌لرزه در جهان، زلزله‌ای بود که در آبهای اقیانوس هند روی داد و سونامی یا تسونامی نام گرفت.
در اثر این زمین‌لرزه که 26 دسامبر 2004 برابر با 5 دی 1383، به بزرگی 9 درجه در مقیاس ریشتر روی داد، امواجی عظیم سواحل بسیاری از کشورهای آسیایی مجاور اقیانوس هند را درنوردید و به کشته شدن صدها هزار نفر و ناپدید شدن افراد بسیاری انجامید.
زمین‌لرزه 28 مارس 2005 که به بزرگی 7/8 درجه در مقیاس ریشتر سواحل جزیره نیاس در اندونزی واقع در غرب سوماترا را لرزاند، حدود 1300 نفر کشته شدند.24 فوریه 2004:
در اثر وقوع زمین لرزه در شهرهای مدیترانه‌ای کشور مراکش، دست کم 500 نفر کشته شدند.
الجزایر شاهد شدیدترین زلزله در بیش از دو دهه تاریخ خود بود.
وقوع زلزله در 21 مه 2003 در این کشور 2000 کشته و بیش از 8000 مجروح بر جای گذاشت.1 مه 2003:
در اثر زمین لرزه در منطقه جنوب شرق ترکیه، بیش از 160 نفر از جمله 83 کودک در یک خوابگاه کشته شدند.24 فوریه 2003:
زمین لرزه در منطقه شین جیانگ در غرب چین به کشته شدن بیش از 260 نفر و تخریب حدود 10 هزار خانه منجر شد.31 اکتبر 2002:
زلزله، تمامی شاگردان یک کلاس درس را در دهکده ای در جنوب ایتالیا به کام مرگ فرستاد.
در این زمین‌لرزه ساختمان مدرسه در اثر زلزله بر سر کودکان فرو ریخت.
بزرگترین زمین‌لرزه هند نیز در 26 ژانویه 2001 روی داد.
این زمین‌لرزه‌ که به بزرگی 9/7 درجه در مقیاس ریشتر بود، بخش اعظم ایالت گوجرات در شمال غرب هند را نابود کرد و 20 هزار کشته برجای گذاشت. در اثر این زلزله، بیش از یک میلیون نفر بی خانمان شدند. شهرهای بوج و احمدآباد متحمل سنگین ترین خسارات ناشی از این زلزله شدند.12 نوامبر 1999:
در اثر وقوع زلزله ای به قدرت 2/7 در مقیاس ریشتر در شهر "دوچه" در شمال غرب ترکیه، حدود 400 نفر جان باختند.21سپتامبر 1999:
زلزله ای به بزرگی 6/7 درجه در مقیاس ریشتر در تایوان رخ داد و حدود دوهزار و 500 نفر را به کام مرگ فرستاد. تمامی شهرهای این جزیره در اثر زلزله خسارت دیدند.17 اوت 1999:
زلزله ای به بزرگی 4/7 درجه در مقیاس ریشتر شهرهای "ازمیت" و "استانبول" ترکیه را به لرزه درآورد و بیش از 17 هزار کشته بر جای گذاشت.

30 مه 1998:
وقوع زمین شدید در شمال افغانستان به کشته شدن بیش از چهار هزار نفر منجر شد.27 مه 1995:
جزیره دورافتاده ساخالین در روسیه صحنه وقوع یک زلزله شدید به بزرگی 5/7 درجه در مقیاس ریشتر بود که یک هزار و 989 روس در اثر آن کشته شدند.17 ژانویه 1995:
زلزله در شهر کوبه ژاپن که کشوری زلزله‌خیز است و این امر در آنجا امری عادی محسوب می‌شود به کشته شدن 6 هزار و 430 نفر منجر شد.30 سپتامبر سال 1993:
در اثر وقوع زلزله در غرب و جنوب هند، حدود 10 هزار نفر کشته شدند.7 دسامبر 1988:
زلزله ای به بزرگی 9/6 درجه در مقیاس ریشتر مناطق شمال غرب جمهوری ارمنستان را به لزره درآورد و 25 هزار کشته بر جای گذاشت.19 سپتامبر 1985:
مکزیکوسیتی، پایتخت مکزیک، شاهد زلزله ای شدیدی بود که ساختمان ها را با خاک یکسان کرد و بیش از 10 هزار کشته بر جای گذاشت.28ژوئیه 1976:
در شهر تانگشان چین زلزله ای رخ داد که شهر را به ویرانه ای تبدیل کرد و جان دست کم 250 هزار نفر را گرفت.23 دسامبر 1972:
در شهر "ماناگوآ"، پایتخت نیکاراگوئه زلزله ای به بزرگی 5/6 درجه در مقیاس ریشتر رخ داد و تا 10 هزار نفر را به کام مرگ فرستاد. ساختمان های بلندی که بدون رعایت اصول ایمنی ساخته شده و به راحتی فروریختند، عامل فاجعه ای خوانده شد که آغازگر آن زلزله بود.31 مه 1970:
زمین‌لرزه رشته‌کوه‌های "آند" در کشور پرو، باعث رانش زمین شد، شهر یونگی را مدفون کرد و 66 هزار را به کام مرگ فرستاد.26 ژوئیه 1963:
زلزله ای به بزرگی 9/6 درجه در مقیاس ریشتر شهر "اسکوپیه"، مرکز مقدونیه را به لرزه درآورد و یک هزار نفر را کشت.22 مه 1960:
شدیدترین زلزله ای که تاکنون در جهان ثبت شده به بزرگی 5/9 درجه در مقیاس ریشتر کشور شیلی را ویران کرد.
بزرگترین زمین‌لرزه یکصد سال اخیر ژاپن نیز اول سپتامبر 1923 در توکیو روی داد و به کشته شدن 142 هزار و 800 نفر منجر شد.
18 آوریل 1906:
در سانفرانسیسکو، یک رشته زمین‌لرزه‌های شدید به وقوع پیوست که تا یک دقیقه ادامه یافت. در پی وقوع این زمین لرزه، بین 700 تا 3000 نفر یا در اثر فرو ریختن ساختمان ها و یا بروز حریق کشته شدند.